पढेका क़ुरा लामो समयसम्म समझिने तरीक़ा।(Better memory power).  

अहिले फ़ोन अनी कम्प्यूटरको प्रयोगले समझिनुपर्ने क़ुराहरू सहज भएकोछ।तैपनी परिक्ष्यामा पास हून वा जागीर खान, पढ़ेको क़ुरा आफनै दिमागले समझिनु परछ।धेरैथरी बिचलन(Distractions) को युगमा हामी भूलक्कड हुदै ग़ैरहेका छौं।यसर्थ स्मार्ट रीडिंग(Smart Reading) को बारेमा सबैले थाहा पाउनु ज़रूरी छ।खानपान, ब्यायाम, निंद्रा, आरामसंगै तल उल्लेख गरिएअनुशार पढ़ने बानी गरेमा अवस्य स्मरणशक्ति बडने र अपेक्षा अनुरूप नतीजा हासिल गर्न मद्दत हुनेछ।

1. योजना(Planning): पढ़नू एउटा काम हो र यस्लाई समय लाग्छ, तेसैले एउटा पड़ने तालिका प्लान गर्नोस ताकि एस्मा लीन हून र एस्लाइ निरन्तरता दिन सकियोस।पढ़नलाई छुट्याएको यस्तो समय, पढ़ने काम मात्रै गरनूहोस जस्लेगर्दा साथीसंग गफ़गर्ने, TV हेर्ने, फ़ेस्बुक/इंस्टा चलाउने को लागी पछि धेरै समय बाकी रहने छ।
2. अभ्यास(Reharsal):लामो समय सम्झनाको लागी यो अतिनै महत्वपूर्ण छ।पढ़ीरहेको समयमा आँफुलाई मैले भरखरै के पढ़ें, नयाँ क़ुरा र शब्द(New Concepts & Terms) के पायें, यी नयाँ कुराहरू पुरानोसंग कसरी सबंधित छन।अनुसन्धानहरूले भनेका छन, पढ़ाईको कम्तिमा आधा समय यस्मा बिताऊनुपर्छ।
3. ब्यबस्थापन(Organization): किताबका तथ्यहरू सिर्षक/ उपसीर्षक( Headings/ Sub-headings)मुनि राखिएको हुनछ।जस्लेगर्दा के जानकारी गराउन लागिएकोहो तेस्को अडकल लाउन सकिनछ।ती अडकल र तथ्यलाई दिमाग़मा चित्रहरूको रूपमा सोच्न( Imagine) सकेमा चाहिएको बेला सम्झन सजिलो हुनछ।
4. प्रतिक्रिया(Feedback): मैले के कती जानें या समझिएँ थाहा पाउन पढिसकेको सिर्षक मात्रैको भरमा अघिको चित्र र नयाँ शब्दहरू(Terms) को परिभाषा(Definitions) समझिन कोसिस गरनुस।यसो गर्दा के क़ुरा आयो र केमा कमजोरी बाँकी छ थाहा हुनछ।यस्ले स्मृतिबाट छिट्टै सम्झना(Recall) ल्याऊने अभ्यास बढ़ाउछ।
5. पुनराबृत्ति(Review): परीक्षा अघि हामिले धेरै क़ुरा पढ़ेका र भुलेका पनी हूँनछौ।ब्यबस्थापन र प्रतिक्रियामा भनिएका तरीक़ा प्रयोगगरी बिरसिएको क़ुरा पुनःपढ़नूपर्छ।केही समय आफूले बनाएको नोट अभ्यासमा खर्चिनाले धेरै फाईदा हुँनछ।अन्तिम समयमा नयाँ सब्दावलीको परिभासा याद भएमा बिषयगत(Objective) रछनौट(Multiple-Choice) प्रश्नहरू लेखन सहयोग पुग्छ।
6. अतिरिक्त सिकाई( Overlearning): “ Practice makes Perfect” घोकेको भनदा जानेर सिकेको क़ुरा बढ़ी समय दिमागमा बस्छ।जान्नकोलागी एउटै क़ुरा धेरैपटक पढ़नूको बिकल्पछैन।तर धेरैजसोलाई यो अलछिलाग़्दो हुनेभएकोले हामी अतिरिक्त सिकाई गर्दैनौ र चाँडई बिरसिने गरछौ।         

स्मार्ट रीडिंग(Smart Reading)

1. हरेक क़ुरा पढ़नू ज़रूरी नहुन सक्छ: प्रत्येक बाक्यमा आँखा डुलाउने(Skim) अनी नोट लेख्ने।
2. प्राथमिकता(Prioritize): कुन क़ुरा सबै पढ़नू पर्छ कुन skim गर्न सकीनछ।
3. अबधारणा( Understanding Concept): बासतबिकता(Facts) भन्दा तर्क र बिश्लेशनमा ध्यान दिनुहोस।
4. पदानुक्रम( Hierarchies of Importance): (क)  तर्कहरू(Arguments): के भन्न खोजिएको।(ख) वर्णन(Description): नाम र मितिहरू।(ग) सन्दर्भ(Context): साराम्श।
5. समय: सोच्नुहोस पढ़ाईको अवधी कम्तिमा एक घण्टाको हुनेछ। १०-१५ मीनेटको ब्रेक लिने।